HISTORIA ZAŁOŻENIA OCHOTNICZEJ STRAŻY POŻARNEJ w NAROLU
Związek Straży Ogniowej w Narolu, tzw. "Pogotowie ogniowe" powstaje w 1882 roku
27 grudnia 1886 r. reaktywowano Ochotniczą Straż Ogniową pod przewodnictwem dziedzica dóbr Narol J.W. Księcia Juliana Puzyny. Statut został zatwierdzony 11.12.1887 r. przez CK Namiestnikostwo.
W gronie założycieli Ochotniczej Straży Ogniowej byli:
Zajączkowski Józef (uczestnik powstania Węgierskiego z 1848 r.),
Musakowski Augustyn (nauczyciel z Narola);
ks. Teodorowicz Józef (proboszcz parafii greko-katolickiej w Krupcu),
Kaliński Henryk (Zarządca dóbr Narol);
Częstkiewicz Franciszek (Burmistrz).
OSO zrzeszała 25 członków.
Na czele stała Rada naczelna w osobach:
· Książe Józef Puzyna
· zastępca Augustyn Musakowski - kierownik szkoły w Narolu.
· komenda nad sikawką - Leon Nowoświat
· komenda dachowców - Jan Zuchowski;
· komenda dostawy wody - Stanisław Borkowski;
· komenda bezpieczeństwa - Antoni Brogowski;
· podpisywanie protokołów - Sebastian Wolańczyk i Grzegorz Zuchowski (ówczesny Sekretarz)
6 marca 1887 r. Rada Naczelna pod przewodnictwem zastępcy Naczelnika Augustyna Musakowskiego w obecności burmistrza Franciszka Cząstkiewicza dokonała przydziału czynnych członków do oddziałów (sekcji).
Tworząca się OSP Narol w 1888 r. otrzymała pieniężną pomoc w wysokości 50 złotych reńskich a w 1896 80 zł reńskich od Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie na zakup sprzętu pożarowego.
W 1888 roku zakupiono: 25 hełmów, 25 bluz, 25 spodni segeltychowych, 5 gurtów, 1 linewkę, 1 trąbkę, 1 siekierę.
Regulaminowy mundur paradny OSP Narol: bluza uszyta z grubego płótna żaglowego "sugultuchu", wyłogi pąsowe, kołnierz stojący z wypustką, rękawy z wypustką, spodnie (szarawary0 były szyte z ciemnego siarczkowego sukna z czerwoną wypustką w szwie. Komendanci mieli dodatkowo czerwone wyłogi i manszety. sukno na mundury sprowadzano z Towarzystwa Tkackiego z Korczyna i Obłońca z którego to krawiec Izaak Szneider z Lipska uszył 21 mundurów.
W 1894 r. nastąpiła zmiana w OSP Narol. Książe Julian Puzyna objął funkcję Prezesa OSP, Henryk Kaliński (zarządca dóbr narolskich) został obrany Naczelnikiem OSP.
W 1899 r. z członków OSP zorganizowano orkiestrę smyczkowo - dętą. Protokół z 29 września 1903 r - "orkiestrę na Krupcu założył w 1899 Leon Fedonowicz, kleryk, syn proboszcza greko-katolickiego z Krupca". Nazwisko tegoż według źródeł brzmiało - Teodorowicz i być może błędnie je odczytano z rękopisu.
Protokół z 25 września 1904 r. - "członkami honorowymi zostali: książe Julian Puzyna, ks. Jan Niemczyk (proboszcz narolski), Antoni Reil (kierownik szkoły), Emilia Wilkówna (nauczycielka), Henryk Kaliński (pełnomocnik dóbr narolskich), ks. Andrzej Panek".
Wyposażenie OSP Narol z początków XX wieku do wybuchu I wojny przedstawiało się następująco:
1 sikawka dwukołowa, jedna sikawka czterokołowa, 2 beczki na kołach, 4 drabiny, 10 konewek blaszanych, wąż wylotowy dł. 40m, wąż ssący dł. 8 m. Wyposażenie straży stanowiła tzw. "gimnastyka" czyli tor przeszkód zręcznościowych.
Działalność OSP została zawieszona podczas działań wojennych. W 1914 r. Narol uległ spaleniu.
Gazeta galicyjska "Nowości Ilustrowane" R. XII. Nr 43 Kraków 29 października 1915 r. przedstawia trzy fotografie spalonego Narola; spalony rynek, zgliszcza zachodniej części miasta i spaloną i splądrowaną przez Rosjan aptekę.
1 lutego 1920 r. reaktywowano OSP Narol. Według protokołu z Walnego zgromadzenia OSP w Narolu z 1 02. 1920 r. polegli w czasie działań wojennych następujący członkowie OSP Narol: Wolańczyk Michał, Wiciejewski Filip, Polniak Rudolf, Mulak Bronisław.
Na czele reaktywowanej OSP stanęli: Naczelnik - Jan Zuchowski (komendant oddziałowy od 1886 r. a od 1903 r. zastępca naczelnika);
Zastępca Naczelnika - Andrzej Zuchowski (od 1928 r. poseł dwóch kadencji na Sejm RP) 1925-1931; Prezes - Aleksander Garda (naczelnik poczty) 1925-1932; - ks. Leon Janczewski (narolski proboszcz) 1932-1935; - Konstanty Maciołka (nauczyciel) 1935-1939
Już 19 marca 1920 roku OSP Narol wzięła udział w gaszeniu pożaru w Lipsku, a 5 września tegoż roku walczyła w Narolu z pożarem 18 stodół wypełnionych zbożem.
18.01.1922 - zakup beczkowozu, konewki i odznak dla członków. 13.01.1924 - zakup beczkowozu. 25.01.1925 - na odnowę sikawki zniszczonej w czasie wojny. 7.02.1926 - na cele straży.
W 1925 r z funduszy gminnych wybudowano "szopę na rekwizyta" - drewnianą remizę. W tejże remizie strażacy, orkiestra strażacka organizowała występy, wieczorki taneczne z których dochody przeznaczano na zakup wyposażenia OSP, o czym świadczą protokoły z posiedzeń OSP w Narolu.
W 1928 r. OSP Narol dofinansowano w kwocie tylko 200 zł "na zakup narzędzi" z budżetu powiatowego.
W latach 1932-35 OSP Narol zrzeszała 35 członków czynnych. Składki były następujące, 1,2 zł płacili członkowie czynni a 2,4 zł członkowie wspierający.
Uposażenie OSP według protokołu z 20.10.1931: 2 sikawki, 2 beczkowozy, 20 konewek blaszanych, 6 haków, 4 drabiny dachowe, 2 drabiny stojące; oraz nowy sprzęt: 24 hełmy szeregowców, 6 hełmów oficerskich, pasy, toporki, bluzy. Same nowo zakupione hełmy na tamte czasy kosztowały ok. 628 zł, co było sumą niemałą.
Okres II wojny światowej przerwał działalność statutową OSP Narol. Wielu lokalnych czynnych członków straży zasiliło szeregi powstającej placówki Związku Walki Zbrojnej i późniejszej kompanii AK Narol.
OSP Narol reaktywowano po wojnie 19 stycznia 1945 r. w nowym ładzie społeczno-politycznym Polski.
W 1948 r. OSP Narol otrzymała w formie daru z PZUW 45 m sukna mundurowego, 21 m płótna na bieliznę i 4 m płótna brezentowego. Z sukna dla członków uszyto mundury. Za szycie zapłacono uzyskanym dochodem z festynu i zbiórki ulicznej.[1]
W 1949 r. na mocy odgórnego zarządzenia władz przeprowadzono weryfikację członków OSP. Na tle politycznym z ówczesnej OSP wykreślono 9 strażaków. Pomimo politycznej odwilży w 1956 r., po VIII plenum KCPZPR niewielu z nich wróciło w szeregi OSP, która liczyła około 49 strażaków.
Od roku 1955 na wyposażeniu straży pojawiła się pierwsza motopompa. Od roku 1972 OSP w Narolu ma nową siedzibę, murowaną remizę wzniesioną na terenach dawnego zamczyska Łaszczów. Obecnie trwa rozbudowa budynku remizo-świetlicy.
Na koniec 1973 r. w powiecie lubaczowskim było 68 jednostek OSP oraz 30 zakładowych zrzeszających łącznie 1998 członków.
W 1974 r. powołano Zarząd w składzie:
Prezes - Stankiewicz Aleksander z Łukawicy,
Komendant - Patałuch Kazimierz z Narola.
Pierwszą sikawkę przenośną zakupiona gmina Narol w 1979 r.
1 lipca 1992 r. powstała Rejonowa Komenda Państwowej Straży Pożarnej w Lubaczowie. 1 stycznia 1999 r. została utworzona Komenda Powiatowa Straży Pożarnej w Lubaczowie.
Od 1996 r. prezesem OSP Narol został Steczkiewicz Antoni z Lipska.
Wraz z nową reformą administracyjną i przywróceniem powiatu lubaczowskiego, 12 stycznia 1999 r. odbył się założycielski Zjazd Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Lubaczowie. Prezesem Zarządu Oddziału Powiatowego związku wybrano Józefa Michalika - starostę lubaczowskiego, działacza Stronnictwa Ludowego. W skład Związku Powiatowego weszło 58 jednostek OSP zrzeszających 1418 członków.
Od 1 stycznia 2002 r. prowadzenia spraw ochrony przeciwpożarowej i zarazem pełnienie funkcji Komendanta Gminnego OSP z urzędu powierzono druhowi Edwardowi Babikowi.
Ochotnicza Straż Pożarna w Narolu posiada bogate archiwum. Ocalał pierwszy organizacyjny protokół z 27 grudnia 1886 r. oraz protokół z 6 marca 1887 r. Na wystawie pożarnictwa w Lubaczowie eksponatem była sikawka ręczna tzw. "Dunajec"- czterokołowa z ok. 1900 r. zakupiona w Lwowskim Biurze Handlowym Z. Majewski, Lwów, ul. Kościuszki 4; sztandar OSP Narol z narodowym godłem i św. Florianem; hełm miedziany wzoru rzymskiego; pas, sikawka przenośna na dwukołowym podwoziu z 1879 r.